خطبه بيست و پنجم از نهج البلاغه

اين خطبه را در سال 40 هجري زماني ايراد فرمود كه گزارش هاي پيا پي از شكست ياران امام عليه السلام به كوفه مي رسيد و عبيد الله بن عباس و سعيد بن نمران فرمانداران امام عليه السلام در يمن از بسر بن ابي ارطاه شكست خورده به كوفه برگشتند.امام عليه السلام براي سرزنش ياران جهت كندي و ركود در جهان و مخالفت از دستورهاي رهبري خطبه را ايراد فرمود كه از اخرين سخنراني امام است.

 

علل شكست ملتها (علل شكست كوفيان و پيروزى شاميان) 

 

اكنون جز شهر كوفه در دست من باقى نمانده است، كه آن را بگشايم يا ببندم اى كوفه اگر فقط تو مرا باشى، آن هم برابر اين همه مصيبتها و طوفانها!! چهره ات زشت باد. آنگاه به گفته شاعر مثال آورد: به جان پدرت سوگند اى عمرو كه سهم اندكى از ظرف و پيمانه داشتم.

سپس ادامه داد: به من خبر رسيده كه بسر بن ارطاه بر يمن تسلط يافت، سوگند به خدا مى دانستم كه مردم شام به زودى بر شما غلبه خواهند كرد. زيرا آنها در يارى كردن باطل خود، وحدت دارند، و شما در دفاع از حق متفرقيد، شما امام خود را در حق نافرمانى كرده و آنهاامام خود را در باطل فرمانبردارند. آنها نسبت به رهبر خود امانتدار و شما خيانتكاريد، آنها در شهرهاى خود به اصلاح و آبادانى مشغولند و شما به فساد و خرابى (آنقدر فرومايه ايد) اگر من كاسه چوبى آب را به يكى از شماها امانت دهم مى ترسم كه بند آن را بدزديد نفرين به امت خيانتكار خدايا، من اين مردم را با پند و تذكرهاى مداوم خسته كردم و آنها نيز مرا خسته نمودند، آنها از من به ستوه آمده، و من از آنان به ستوه آمده، دل شكسته ام، به جاى آنان افرادى بهتر به من مرحمت فرما، و به جاى من بدتر از من بر آنها مسلط كن. خدايا، دلهاى آنان را، آنچنان كه نمك در آب حل مى شود، آب كن. به خدا سوگند، دوست داشتم، به جاى شما كوفيان، هزار سوار از بنى فراس بن غنم مى داشتم كه: (اگر آنان را مى خواندى، سوارانى از ايشان نزد تو مى آمدند مبارز و تازنده چون ابر تابستانى)