ذي الحجه؛ روز عيد قربان
روز عيد قربان
روز دهم ماه ذي الحجه مصادف با عيد قربان از گراميترين عيدهاي مسلمانان است.
در تعاليم ديني چهار روز است كه به عنوان عيد تعيين گشته است كه عبارتند از: عيد فطر، عيد قربان، عيد غدير و روز جمعه. در اين ميان عيد قربان يكي از اعياد مهم و بزرگ مسلمين به شمار مي رود به نحوي كه برخلاف بسياري از اعياد، مورد اختلاف نبوده و همه فِرَق مسلمين اين روز را عيد محسوب مي كنند.
مراسم عيد قربان
برگزار كردن مراسم قرباني در اين عيد بر همه افرادي كه بر اساس فقه اسلامي قرباني نمودن واجب و الزامي است و مسلمانان در سراسر جهان در اين روز، گوسفند، گاو يا شتري را قرباني كرده و گوشت آنرا بين همسايگان و مستمندان تقسيم مي‌كنند.
حاجيان در روز عيد قربان پس از به پايان رساندن مناسك حج، در منا حيواني را ذبح مي‌كنند و پس از قرباني آنچه بر آنان در حال احرام، حرام شده بود - مانند نگاه كردن در آينه، گرفتن ناخن و شانه زدن مو ، حلال مي‌گردد و با توجه به اينكه حج، يكي از عبادتهاي بسيار مهم در اسلام است، توانايي به انجام رساندن آن نيز براي هر مسلماني بسيار شادي آور است، در نتيجه، روزي كه پس از انجام وظايف سنگين حج، به عنوان جايزه الهي و اتمام احرام پيش مي‌آيد را عيد مي‌دانند.
فلسفه قرباني كردن در عيد قربان
از جمله آموزه هاي اسلام براي تكامل و رشد انسان ها، ايثار از جان و مال در راه خداوند يگانه مي باشد؛ به اين معنا كه انسان، همه دارايي ها و امكاناتش را امانتي الهي بداند كه بايد در طريق بندگي هزينه كند. قرباني كردن نيز نمادي از قطع دلبستگي و وابستگي ها و جلوه اي از ايثار مال و جان در راه محبوب واقعي و رضاي خداوند متعال مي باشد. البته آنچه كه از قرباني كردن و رسيدن به مقام قرب الهي به وسيله ذبح گوسفند، لحاظ شده است قطع علقه هاي روحي و مالي است كه باعث تقواي قلب و طهارت نفس مي گردد.
خداوند متعال اصل قرباني كردن را از شعائر الله دانسته و آن را نشانه ي بزرگداشت و سپاس گزاري مؤمنان بر نعمت هدايت معرفي كرده و قرباني كننده را در گروه و خيل محسنين و نيكوكاران داخل كرده است. در قرآن كريم آمده است: «وقتي شما قرباني مي كنيد آنچه كه متعلق به خدا است، تقواي شماست نه گوشت و پوست قرباني» بنابراين در قرباني كردن هر چند ظاهر كار سر بريدن است؛ اما واقعيت قضيه نهايت تسليم، سرسپردگي، عشق و علاقه بنده به مولاي خود است؛ و در واقع قرباني كردن نمادي از قرباني كردن هواهاي نفساني و ذبح نفس اماره و نوعي جهاد با نفس در جهت زدودن تعلقات و وابستگي هاي دنيوي و مادي و رهايي از زندان مال پرستي و دنياطلبي است.
حاجيان در روز عيد قربان پس از به پايان رساندن مناسك حج، در منا حيواني را ذبح مي‌كنند
تاريخچه قرباني كردن در اسلام
در روايات مختلف دين اسلام آمده‌است كه ابراهيم پيامبر در سن بالا داراي فرزندي شد كه او را اسماعيل نام نهاد و برايش بسيار عزيز و گرامي بود. اما مدتها بعد، هنگامي كه اسماعيل به سنين نوجواني رسيده بود، فرماني الهي بدين گونه در خواب به ابراهيم نازل شد:
چون شب هشتم ذي الحجه (يوم الترويه) فرا رسيد، حضرت ابراهيم بعد از انجام وظائف عبادي، سر بر بالين استراحت نهاد و در خواب به او ندا شد: «اي خليل گر تشنه ي وصال مائي برخيز و با كارد تيز فرزند دلبند خود را قرباني كن!» ابراهيم از هيبت اين خطاب بيدار شده و با خود گفت آيا اين امر رحماني است يا وسوسه شيطاني؟
شب عرفه نيز همان خواب را ديد و در شب نحر(عيد قربان) نيز همين خواب را ديد و يقين او زياد شد و صبح روز عيد قربان ابراهيم خليل با همسرش هاجر وداع كرده و با اسماعيل از خانه به سوي منا روي نهادند. وقتي به منا رسيدند، جريان خواب خود را به فرزندش بازگو كرد و اسماعيل در واكنش به اين سخن پدر چنين گفت: اي پدر بزرگوار من اگر هزار جان داشتم، همه را به فرمان الهي قربان مي‌كردم و تسليم امر الهي مي‌شدم.
ابراهيم چون در منا به جمره اول رسيد، شيطان آمد كه او را تعرض كند، هفت سنگ به سوي او انداخت و در جمره دوم و سوم هم هفت سنگ پرتاب كرد. اين رمي جمرات ثلث از جمله مناسك حج شد. پس هنگامي كه پدر و پسر حكم خدا را گردن نهادند، ابراهيم پيشاني پسر را بر زمين نهاد و تيغ تيز بر حلق او گذارد اما ذره‌اي از پوست و گوشت و رگ او بريده نشد و سرانجام از طرف حق سبحانه و تعالي ندا آمد كه عمل ابراهيم مقبول درگاه ما شد و آنرا پسنديديم.
اعمال روز عيد قربان
برخي از اعمال روز عيد قربان عبارتتند از:
1- غسل كردن
2- خواندن نماز عيد قربان
3- دعا: خواندن دعاهائي كه وارد شده پيش از نماز عيد و بعد از آن از جمله دعاي ندبه و دعاي چهل و ششم و دعاي چهل و هشتم صحيفه سجاديه.
4- تكبير
خواندن تكبيرات براي كسي كه در منا باشد بعد از پانزده نماز كه اولش نماز ظهر روز عيد است و آخرش نماز صبح روز سيزدهم است. و كساني كه در ساير شهرها هستند نيز بعد از ده نماز از ظهر روز عيد تا صبح دوازدهم اين تكبيرات را بگويند. كه اين تكبيرات بنا بر روايت صحيح در اصول كافي از اين قرار است:
اللهُ اَكْبَرُ اللهُ اَكْبَرُ لا اِلهَ اِلا اللهُ وَاللهُ اَكْبَرُ اللهُ اَكْبَرُ اللهُ اَكْبَرُ و لِلّه الْحَمْدُ اللّهُ اَكْبَرُ عَلي ما هَدانا اَللّهُ اَكْبَرُ عَلي ما رَزَقَنا مِنْ بَهيمَةِ الاْنْعامِ وَالْحَمْدُلِلّهِ عَلي ما اَبْلانا.
خدا بزرگتر از توصيف است، معبودي جز خدا نيست و خدا بزرگتر است، و ستايش خاص خدا است خدا بزرگتر است بر آنچه ما را راهنمائي كرد خدا بزرگتر است بر آنچه روزي ما كرد از چهارپايان انعام (شتر و گاو و گوسفند) و ستايش خاص خدا است براي آنكه آزمود ما را.
و مستحب است كه به مقداري كه توانايي است اين تكبيرات بعد از نمازها تكرار شود.
5- قرباني كردن
يكي از اعمال اين عيد بزرگ كه سنت مؤكد نيز مي باشد قرباني كردن است كه مختص به حاجيان نبوده بلكه همه مسلمانان بسته به استطاعت مالي خويش مي توانند قرباني كنند.
گردآوري : بخش فرهنگ و هنر بيتوته
منابع :
fa.wikipedia.org
hawzah.net
wikifeqh.ir
- دوشنبه ۲۹ مرداد ۹۷ ۰۸:۲۵ ۱۳ بازديد
- ۰ نظر